Αστυπάλαια. Το νησί του Αιγαίου που ακροβατεί ανάμεσα σε δύο κόσμους. Είναι Δωδεκάνησα με ψυχή Κυκλάδων. Θα ακούσεις τους ντόπιους να την λένε Αστροπαλιά ή θα διαβάσεις κείμενα για αυτή που θα την αναφέρουν ως ‘’πεταλούδα του Αιγαίου’’. Όλα αυτά τα είχα διαβάσει κι εγώ. Τα ήξερα, πριν βρεθώ στο νησί. Αυτό που δεν ήξερα, είναι ότι η ενέργεια που έχει το μέρος θα σε πλημμυρίσει από την πρώτη τη στιγμή που θα κατέβεις από το πλοίο, από την πρώτη ‘’Καλημέρα, καλώς όρισες στην Αστυπάλαια’’ που θα σου πουν, από την πρώτη μπουκιά φαγητού φτιαγμένο με αγάπη και μεράκι που θα δοκιμάσεις. Με λίγα λόγια, η Αστυπάλαια είναι το μέρος που θα αγαπήσεις το δίχως άλλο χωρίς να χρειαστεί να σου κάνει κανένα τσαλίμι, χωρίς να χρειαστεί να σε δελεάσει με τίποτα παραπάνω από την αλήθεια της.

Αν και αρκετές φορές έφτασα πολύ κοντά στο να την επισκεφτώ, η Αστυπάλαια παρέμενε η κουκίδα στον χάρτη που δεν έμπαινε. Ίσως δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή να βρεθώ σε αυτό το μέρος. Ευτυχώς όμως για όλα τα πράγματα στη ζωή, έρχεται το πλήρωμα του χρόνου και οι συνθήκες είναι ιδανικές και έτσι λοιπόν το νησί με κάλεσε. Κυριολεκτικά σχεδόν. Έτσι λοιπόν, βρέθηκα το πρώτο Σαββατοκύριακο του Οκτώβρη έπειτα από πρόσκληση της τοπικής αρχής, μαζί με άλλους bloggers, να γνωρίσω το νησί και να παρακολουθήσω από κοντά τo γαστρονομικό αντάμωμα ‘’Γκλεούδζια’’. Μια γαστρονομική γιορτή που πραγματοποιήθηκε πάντα με τη στήριξη της Περιφέρειας Νοτίου Αγαίου. Η Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, ως πρέσβειρα Γαστρονομίας Νοτίου Αιγαίου μαζί με καταξιωμένους σεφ του νησιού αλλά και κάποιους από τους κατοίκους του, μας μύησαν στις τοπικές συνταγές και τις παραδοσιακές γεύσεις της Αστυπάλαια.

Γιατί, τί ποιο ωραίο από το να γνωρίζεις ένα μέρος μέσα από τις γεύσεις του;

ΤΟ ΝΗΣΙ

Το πλοίο φτάνει στο λιμάνι τα ξημερώματα. Η πρώτη εντύπωση δεν υπάρχει. Και λέω δεν υπάρχει καθώς στο λιμάνι του Αγ. Ανδρέα δεν βλέπεις τίποτα πέρα από την προβλήτα των πλοίων. Ωστόσο, έπειτα από περίπου 5 λεπτά διαδρομής βλέπεις τον Πέρα Γιαλό και την Χώρα να ξεπροβάλλουν. Και τότε καταλαβαίνεις ότι για τις επόμενες 4 ημέρες θα αντικρύζεις κάθε πρωί μια από τις ωραιότερες θέες.

Στην Αστυπάλαια θα συναντήσεις υπέροχους ανθρώπους και καλό φαγητό. Θα περπατήσεις στη χώρα, θα ΄΄χαθείς’’ στα στενάκια για να ‘’ξαναβρείς’’ τον δρόμο σου.

Πρώτο πράγμα που θα δεις είναι οι 8 μύλοι στη Χώρα.  Υπολογίζεται ότι χτίστηκαν περί τα τέλη του 15^ου αιώνα. Σήμερα, λειτουργούν σχεδόν όλοι προσφέροντας διαφορετικές υπηρεσίες. Μπορώ να πω όμως ότι ξεχώρισα εκείνον που λειτουργεί ως ξενόγλωσση δανειστική βιβλιοθήκη. Μια πρωτοβουλία  όπου έχει υλοποιηθεί εθελοντικά από την Κα Στέλλα και έχει διατηρηθεί μέσα από δωρεές ταξιδιωτών και απλών ανθρώπων που είτε πέρασαν από το νησί είτε ήθελαν να αφήσουν ένα κομμάτι τους στην Αστυπάλαια για πάντα. Πολύ σημαντική δωρεά ήταν αυτή του Μάνου Ελευθερίου όπου δώρισε μεγάλο μέρος της προσωπικής τυ συλλογής στο νησί. 

Συνέχισε με μια βόλτα στο Κάστρο. Το κάστρο των Γκουερίνι συγκεκριμένα το οποίο δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της Χώρας. Ανεβαίνοντας προς εκεί θα δεις στον περίφραξή του παράθυρα και μπαλκόνια να σώζονται μέχρι σήμερα. Όλο αυτό είναι αποτέλεσμα μιας ιδιαίτερης κατοίκησης και πολεοδομίας μέσα στο κάστρο μιας και έπρεπε να χωρέσουν οι σχεδόν 4χιλ κάτοικοί του στα 4.000 τ.μ. έκταση. Αυτό λοιπόν οδήγησε στο να δημιουργηθούν 3 επίπεδα κατοικιών, έτσι υπήρχε αρκετός χώρος και για τις κατοικίες αλλά και για τις άλλες λειτουργείες του οικισμού. Σήμερα, μέσα στο κάστρο υπάρχουν 2 εκκλησίες. Η πιο παλιά, ο Άγιος Γεώργιος από το 1790. Στην είσοδό του υπάρχει η Παναγιά του Κάστρου. Στο κάστρο είναι που θα βγάλεις και υπέροχες φωτογραφίες με θέα γαλάζιο μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι σου.

Επιπλέον, σίγουρα μια βόλτα στα στενά της χώρας επιβάλλεται. Μην προσπαθήσεις να ακολουθήσεις μια συγκεκριμένη διαδρομή. Πήγαινε όπου λέει το ένστικτό σου, χάσε για λίγο τον δρόμο σου και ξαναβρές τον. Θα συναντήσεις μικρά εκκλησάκια χτισμένα το ένα δίπλα στο άλλο. Αυτό συμβαίνει μόνο στην Χώρα της Αστυπάλαιας και τα εκκλησάκια αυτά αποτελούν τάματα, δεν γνωρίζει όμως κανείς τον πραγματικό λόγο που χτίζονταν ακριβώς το ένα δίπλα στο άλλο.

Στον Πέρα Γιαλό υπάρχει και το Αρχαιολογικό Μουσείο Αστυπάλαιας όπου σε υποδέχεται η υπέροχη Ξενούλα, η φύλακας του μουσείου. Αξίζει μια επίσκεψη για τα ιδιαίτερα ευρήματά του. Χρονολογούνται από τα προϊστορικά χρόνια και φτάνουν μέχρι και τη Μεσαιωνική περίοδο. Επίσης, παρουσιάζουν ενδιαφέρον τα πήλινα αγγεία που βρέθηκαν στο νεκροταφείο βρεφών του νησιού. Το συγκεκριμένο νεκροταφείο βρίσκεται στη Χώρα και προς το παρόν δεν είναι ένας επισκέψιμος χώρος. Είναι όμως το μοναδικό που έχει βρεθεί στον κόσμο και οι ανασκαφές έφεραν στο φως περισσότερα από 2.500 χιλιάδες αγγεία – ταφές βρεφών.

Κατά την παραμονή μου στο νησί, είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ το παραδοσιακό Αστυπαλίτικο σπίτι. Η φανταστική κα Πόπη, με δική της πρωτοβουλία προκειμένου να μην χαθεί η παράδοση του τόπου άρχισε να φτιάχνει τις παραδοσιακές φορεσιές μόνη της, διαδικασία όπου της πήρε περίπου 3 χρόνια για την κάθε μια. Αργότερα, άρχισε να συλλέγει καθημερινά αντικείμενα, όπως πιάτα, εργαλεία, μπαούλα, τα οποία παλαιότερα κοσμούσαν κάθε αστυπαλίτικο σπίτι. Έτσι σιγά σιγά άρχισε να διαμορφώνει μόνη της και με τη βοήθεια της κόρης της ένα χώρο όπως ακριβώς ήταν τα σπίτια στο νησί. Με τον κρέβατο, με την γκιριτζόλα για τα πιάτα, με τα κεντητά που διακοσμούσαν τους τοίχους.

ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ

Όμως, ταξίδι χωρίς φαγητό δεν γίνεται. Η γαστρονομική δράση ‘’Γκλεούδζια’’, κέρασμα δηλαδή, στόχο είχε να μας μυήσει στην αστυπαλίτικη κουζίνα. Και το πέτυχε.  Έτσι, ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο, δοκιμάσαμε πιάτα παραδοσιακά αλλά και ‘’πειραγμένα’’. Βασισμένα δηλαδή στην παραδοσιακή συνταγή με σύγχρονες όμως πινελιές των σεφ.

Το Σάββατο μας βρήκε στο Λιβάδι και στο εστιατόριο ‘’Αστρόπελος’’ να μαγειρεύουμε μαζί με τον Σεφ του εστιατορίου, Μιχάλη, και την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου, τα  ραντιστά. Φακές δηλαδή με χειροποίητα κομμάτια ζύμαρικών. Στη συνέχεια, παρέλασαν από μπροστά μας πιάτα όπως ντάκος με χλωρή, ceviche σαργού, ταρτάρ σαργού, συκομαΐδα με αυγοτάραχο Μεσολογγίου, καλαμάρι γεμιστό με χλωρή και ντομάτα και για το τέλος μακαρόνια με ντομάτα και ψητό ψάρι. Φυσικά και ήταν το ένα πιο νόστιμο από το άλλο.

Τα μαγειρέματα συνεχίστηκαν στον Πέρα Γιαλό με την Κα Ελένη να μας φτιάχνει μελιτζανόρυζο και να μας λέει ιστορίες από τα χρόνια στη Σύρνα, τη ζωή της αλλά και το πως έφτασε να ζει από τη Σύρνα στην Αστυπάλαια.

Η ημέρα έκλεισε με πίτσα. Στον Αίολο στον Πέρα Γιαλό δοκιμάσαμε πέρα από τα υπέροχα πιάτα του εστιατορίου – τυρολουκουμάδες με μαρμελάδα ντομάτας, λαζάνια γεμιστά με χλωρή και ζαφορά, κοτόπουλο με λικέρ μαστίχας σε φωλιά κανταΐφι-  τη σπεσιαλιτέ που φτιάχτηκε για εκείνη την ημέρα ειδικά. Πίτσα με σάλτσα ντομάτας, χλωρή και βασιλικό. Ελπίζω να μείνει στο μενού ώστε να έχουν όλοι την ευκαιρία να τη δοκιμάσουν.

Η Κυριακή άρχισε με παιδομαγειρέματα στο Island, στο Λιβάδι, για να συνεχίσει με ένα υπέροχο γεύμα δίπλα στη θάλασσα. Στο Στενό, στην ομώνυμη καντίνα θα φας τα πιο νόστιμα πιάτα και όλα με παραδοσιακά προϊόντα. Ντάκο με παξιμάδια, ντομάτα, τυρί ξιαλίνα και κρίταμο, πουγκιά γεμιστά με κοπανιστή, (σερβίρονται μαζί με μέλι), λαζάνια με γέμιση χλωρή και ζαφορά, κατσικάκι κοκκινιστό

και φυσικά το ‘’πιάτο του Θωμά’’. Κεφτεδάκια με πατάτες τηγανιτές και τηγανιτά αυγά. Κάθε μπουκιά και πιο κοντά στον παράδεισο της γεύσης.

Η μεγάλη γιορτή της ημέρας έλαβε χώρα στη ροδιά, στην Παναγιά την Πορταϊτισσα. Εκεί, μαζί με την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου μαγειρέψανε κάτοικοι του νησιού αλλά και τοπικοί εστιάτορες παραδοσιακά πιάτα. Ραντιστά, Ταραχτές, Φακόρυζο, Φασολάδα με κοφτό μακαρόνι, Ρεβυθόρυζο, Μελομαεριά ήταν μερικές από τις σπεσιαλιτέ όπου έφτιαξαν. Η βραδιά στη Ροδιά έκλεισε όπως αρμόζει σε κάθε σωστή γιορτή με μαθητές του Λυκείου, όπου φορώντας τις Αστυπαλίτικες φορεσιές χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς.

Νιώθαμε όμως ότι υπάρχει λίγο ακόμα χώρος για φαγητό, έτσι η ημέρα έκλεισε στην ”Άγονη Γραμμή” στη Χώρα με την καταπληκτική μαγειρίτσα σολομού.

Την επόμενη φορά λοιπόν, που θα ψάξεις ένα νησί διαφορετικό από όλα τα άλλα για να περάσεις κάποιες μέρες ηρεμίας, η Αστυπάλαια πρέπει να είναι μέσα στις επιλογές σου.  Μην σε τρομάξει η απόσταση. Δεν είναι τίποτα πλέον με το βραδινό πλοίο. Αν δεν το έχεις με τη θάλασσα πάντα υπάρχει και η λύση του αεροπλάνου. Όπως και να πας πάντως δεν θα το μετανιώσεις και  θα θες να επιστρέφεις. Ξανά και ξανά. Η Αστυπάλαια θα σε κάνει ‘’δικό της’’. 

Ε.Φ.

Δες περισσότερες εικόνες από το ταξίδι στο instagram και στα highlights

*Disclaimer: Το post δεν είναι sponsored/χορηγούμενο. Στην Αστυπάλαια βρέθηκα σαν καλεσμένη της τοπικής αρχής για να γνωρίσω το νησί και τη γαστρονομία του. Το κείμενο βασίζεται αποκλειστικά σε προσωπική άποψη και εμπειρία. Ευχαριστώ τον Δήμο Αστυπάλαιας και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου για την πρόσκληση. 

*Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση του κειμένου και του περιεχομένου χωρίς τη συγκατάθεσή μου. (ν.2121/1993)