Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκα για ένα σύντομο ταξίδι στην Πολωνία. Κρακοβία και Βαρσοβία οι βασικοί σταθμοί αυτού του ταξιδιού. Σαν σε βγάλει ο δρόμος σου όμως μέχρι την Κρακοβία πρέπει οπωσδήποτε να αφιερώσεις μια μέρα και να κάνεις ένα σύντομο μα τόσο ουσιαστικό ταξίδι στην Ιστορία. Φυσικά και μιλάω για την επίσκεψη στο Άουσβιτς. Είναι μια εμπειρία ζωής που πιστεύω ότι όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας πρέπει να βιώσουμε. Για να δούμε. Για να μάθουμε. Για να βγούμε λίγο καλύτεροι άνθρωποι απ’ ότι ήμασταν όταν περάσαμε την πόρτα με την επιγραφή. Την επιγραφή: ”Arbeit Macht Frei” (”Η Εργασία Απελευθερώνει”)

ΠΩΣ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙΣ

Το Άουσβιτς βρίσκεται στην πόλη Oświęcim, μία (1) ώρα και είκοσι (20) λεπτά από την Κρακοβία. Υπάρχουν δύο τρόποι να φτάσεις. Ο ένας είναι με τρένο, το οποίο ακολουθεί την ίδια διαδρομή που ακολουθούσαν και τότε τα τρένα που μετέφεραν τους ανθρώπους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και από το σημείο που σε αφήνει χρειάζεται να περπατήσεις περίπου ένα (1) χιλιόμετρο μέχρι να περάσεις την είσοδο του στρατοπέδου. Ο δεύτερος τρόπος είναι να πάρεις λεωφορείο από τον τοπικό σταθμό λεωφορείων στην Κρακοβία. Η διαδρομή διαρκεί την ίδια ώρα περίπου, έχει πιο συχνά δρομολόγια και σε αφήνει ακριβώς έξω από την είσοδο του στρατοπέδου Άουσβιτς Ι. Εγώ προτίμησα το λεωφορείο λόγω των δρομολογίων του.

Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Μόλις κατεβαίνεις από το λεωφορείο και κατευθύνεσαι προς την μεγάλη είσοδο αντικρύζεις μια πινακίδα που γράφει “Arbeit macht frei”, δηλαδή ”η εργασία απελευθερώνει”. Γνωρίζοντας πλέον την ιστορία σκέφτεσαι την ειρωνία που κρύβεται σε όλο αυτό. Περνώντας όμως την είσοδο, βρίσκεσαι σε έναν χώρο που, για λίγο μόνο, σου μοιάζει με μια πάρα πολύ ωραία οργανωμένη κοινότητα. Συμμετρικά κτίρια-σπιτάκια με μεγάλα παράθυρα, φαρδίοι δρόμοι.. μέχρι που στρίβεις λίγο το βλέμμα και έρχεσαι αντιμέτωπος με τα πρώτα συρματολέγματα, τα πρώτα φυλάκια, τους διαδρόμους εισόδου.

Τα περισσότερα κτίρια πλέον χρησιμοποιούνται σαν μουσεία μνήμης και διηγούνται την ιστορία του στρατοπέδου. Στην πρώτα κτίρια υπάρχουν κάποια έγγγραφα από την εποχή, φωτογραφίες, φωτογραφικές που χρησιμοποιούσαν οι ναζί για να καταγράφουν το τι έκαναν, υπάρχουν κάποια video wall που εξιστορούν την άνοδο και την πτώση του καθεστώτος. Όσο προχωράς και μπαίνεις σε διαφορετικά κτίρια η πραγματικότητα έρχεται να σε ξεπεράσει. Στολές, αντικείμενα, φωτογραφίες των κρατουμένων όπως και όσες βρέθηκαν, στίβες από τα υπάρχοντά τους, τα γυαλιά που φορούσαν, τα παπούτσια, τις αποσκευές που τους σημάδευαν με την κιμωλία και μετά τις άδειαζαν, τα απομεινάρια από τα δοχεία των αερίων που χρησιμοποιούσαν. Τα λόγια είναι περιττά όσο βρίσκεσαι εκεί. Απλά βλέπεις, διαβάζεις και απορείς. Απορείς για το ανθρώπινο είδος και τρομάζεις και μόνο στην ιδέα ότι όλο αυτό συνέβη. Και όσο και να διαβάζεις και να ακούς και να μαθαίνεις, εκεί μόνο νιώθεις την πραγματική υπόσταση όλου αυτού. Η είσοδος σε κάποια κτίρια δεν επιτρέπεται, (όπως για παράδειγμα στο κτίριο όπου λάμβαναν χώρα τα πειράματα σε γυναίκες), ενώ στο Άουσβιτς Ι υπάρχουν ελάχιστοι ”φούρνοι” όπου επιτρέπεται η είσοδος.

Το Άουσβιτς Ι που επισκέφτηκα ήταν το αρχικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και αποτελούσε και το διοικητικό κέντρο όλου του στρατοπέδου. Εξαιτίας του ότι δεν υπολόγισα καλά τον χρόνο μου, δεν μπόρεσα να επισκεφτώ και το Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου όπου αποτελούσε το στρατόπεδο εξόντωσης, (άμα επιλέξεις την διαδρομή με το τρένο, θα εισέλθεις πρώτα εκεί), ούτε το Άουσβιτς ΙΙΙ όπου ήταν το στρατόπεδο εργασίας. Για την ιστορία, στο Άουσβιτς στάλθηκαν περίπου 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι από τους οποίους τουλάχιστον το 1,1 εκατομμύριο εξοντώθηκε είτε αμέσως μετά την άφιξή του είτε κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΠΟΨΗ

Αυτό που διαπίστωσα με την επίσκεψή μου, είναι ότι το ταξίδι στον χρόνο είναι εφικτό. Το Άουσβιτς είναι αδιαμφισβήτητα ένα μέρος όπου ο χρόνος σταμάτησε, και είναι το μόνο μέρος που μπορεί να σου διδάξει την ιστορία καλύτερα από οποιοδήποτε βιβλίο. Δεν ξέρω αν όλο αυτό που βιώνει κάποιος ο οποίος βρίσκεται στον χώρο του στρατοπέδου μπορεί  να μεταφερθεί με λόγια. Με λόγια σε ένα κείμενο. Ή με λόγια σε μια δια ζώσης συζήτηση. Δεν ξέρω αν μπορεί να το νιώσει κάποιος ή να καταλάβει αν δεν βρεθεί ο ίδιος στους χώρους των στρατοπέδων. Προσωπικά θα ξανά επιστρέψω μιας και δεν κατάφερα να επισκεφτώ το στρατόπεδο Μπίρκεναου. Εσύ, θα το τολμούσες ένα τέτοιο ταξίδι;

Ε.Φ.

Δες  περισσότερα ταξίδια μου στο Instagram

”[…] everything depends on who transmits our testament to future generations, on who writes the history of this period. What we know about murdered people is only what their murderers vaingloriously cared to say about them. Should our murderers be victorious, should they write the history of the war, our destruction will be presented as one of the most beautiful pages of the world history, and future generations will pay tribute to them as dauntless crusaders. Their every word will be taken for gospel. Or they may wipe out of memory altogether, as if we had never existed, as if there had never been a Polish Jewry, a Ghetto in Warsaw, a Maidanek.”

*Auschwitz Explained to My Child, Annette Wieviorka

*Disclaimer: Το post δεν είναι χορηγούμενο. Το κείμενο βασίζεται αποκλειστικά σε προσωπική άποψη και εμπειρία. 

*Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση του κειμένου και του περιεχομένου χωρίς τη συγκατάθεσή μου. (ν.2121/1993)